Vrouwen met een eetstoornis kunnen door gewichtsverlies amenorroe of een anovulatoire, onregelmatige cyclus ontwikkelen. Maar als ze seksueel actief zijn, hebben ze nog steeds een effectieve vorm anticonceptie nodig. Hoe informeer je als zorgprofessional vrouwen met een eetstoornis over anticonceptie? Hoe houd je rekening met het effect van eetstoornissen op de cyclus en fertiliteit? En met de invloed van eetstoornissen op de veiligheid en effectiviteit van verschillende anticonceptiemethoden? De Britse Faculty of Sexual Reproductive Health (FSRH) ontwikkelde een statement om zorgverleners te ondersteunen. In deze blog lees je er meer over.

Eetstoornissen zijn ernstige aandoeningen met fysieke, psychologische en sociale consequenties. Anorexia nervosa en boulimia nervosa zijn de meest bekende typen. Maar andere eetstoornissen zoals binge-eating disorder en andere specifieke eetstoornissen komen juist vaker voor. Hoe vaak verschillende soorten eetstoornissen precies voorkomen, is niet bekend. Gemene deler: bij alle eetstoornissen zijn een vervormd zelfbeeld en abnormale attitudes en gedragingen ten opzichte van eten belangrijke kenmerken. Andere kenmerken kunnen per eetstoornis verschillen. Anorexia draait bijvoorbeeld om bewust minder voedsel innemen, wat vaak leidt tot een laag lichaamsgewicht en intense angst om aan te komen. Vrouwen met boulimia daarentegen hebben vaak een normaal of bovengemiddeld gewicht. Zij hebben vaak last van terugkerende episodes van binge-eating en compensatiegedrag zoals braken of gebruik van laxeermiddelen om gewichtstoename te voorkomen.

Maar hoe informeer je als zorgverlener vrouwen met een eetstoornis over anticonceptie? Eetstoornissen kunnen daarnaast effect hebben op de cyclus, fertiliteit, veiligheid en effectiviteit van sommige anticonceptiemethoden. Hou houd je hier rekening mee? De Faculty of Sexual Reproductive Health (FSRH), onderdeel van het Britse Royal College of Obstetricians and Gynaecologists, heeft een statement ontwikkeld over het gebruik van anticonceptie door vrouwen met een eetstoornis. Met dit statement willen zij zorgprofessionals ondersteunen bij het informeren van vrouwen met een eetstoornis over anticonceptie.

In hun statement heeft de FSRH diverse adviezen opgenomen. De belangrijkste punten:
• Informeer vrouwen met een eetstoornis over het verhoogde risico van nadelige zwangerschapsuitkomsten als zij ondergewicht hebben. Advies is om een eventuele zwangerschapswens uit te stellen totdat de stoornis in remissie is.
• Houd er rekening mee dat hormonale anticonceptiemethoden veranderingen in het lichaam teweeg kunnen brengen die minder goed worden geaccepteerd door vrouwen met een vestoord lichaamsbeeld.
• Hormonale anticonceptie kan voor veranderingen in het menstruatiepatroon zorgen. Denk aan amenorroe bij progesteron-only methoden of regelmatige onttrekkingsbloedingen bij gecombineerde methoden. Hierdoor kan het somatisch herstel van de menstruele cyclus bij verbetering van de eetstoornis gemaskeerd worden. Hormoonvrije methoden zoals koperspiralen maskeren de terugkeer van een menstruele cyclus niet.
•  Cyclusstoornissen gerelateerd aan eetstoornissen (onvoldoende calorie-inname) gaan gepaard met verlies van botdichtheid. Gecombineerde hormonale anticonceptiemethoden worden vaak gebruikt als bescherming tegen verlies van botmineraaldichtheid. Maar, deze beschermende werking is niet aangetoond bij vrouwen met anorexia.
• Long-acting reversible contraceptives (LARC’s), zoals koperspiralen, hormoonspiralen en implantatiestaafjes zijn de meest effectieve methoden in deze populatie.

Wil je meer lezen over de impact van eetstoornissen op de cyclus, fertiliteit en zwangerschappen van vrouwen met een eetstoornis? Op de website van de Faculty of Sexual Reproductive Health lees je het volledige statement. In het statement vind je ook een handig overzicht van verschillende anticonceptiemethoden en de voor- en nadelen van deze methoden voor vrouwen met een eetstoornis.