In Nederland worden zwangere vrouwen routinematige gescreend op HIV, syfilis en hepatitis B. Maar hoe zit het met andere veelvoorkomende soa’s zoals chlamydia, gonorroe en trichomonas bij zwangere vrouwen? Onderzoekers hebben in 30 Nederlandse verloskundigenpraktijken, 548 zwangere vrouwen en 425 mannelijke partners gevraagd om een soatest te doen en een vragenlijst in te vullen. Ook verzamelden zij gegevens over de zwangerschap uit het dossier van de zwangere.

Risicofactoren

Uiteindelijk hadden 2,4% van de zwangere vrouwen en 2,2% van de mannelijke partners een positieve uitslag van de soatest. Chlamydia-infecties kwamen het meest voor. Vrouwen hadden vaker een positieve uitslag wanneer zij jonger waren dan 20 jaar, een mannelijke partner hadden met een niet-Westerse achtergrond of meer dan twee seksuele partners hadden gehad in de afgelopen 12 maanden. In de groep zwangeren tot en met 20 jaar werd zelfs bij 12,5% een chlamydia-infectie vastgesteld.

Geen correlatie negatieve zwangerschapsuitkomsten

In deze studie is geen correlatie gevonden tussen een positieve soatest en negatieve zwangerschapsuitkomsten zoals vroegtijdige gebroken vliezen, vroeggeboorte, laag geboortegewicht, doodgeboorte, oogontsteking of longontsteking bij de baby. Andere studies laten deze correlatie wel zien. De auteurs geven aan dat dit waarschijnlijk komt door de kleinere groepsgrootte.  

Negatieve gevolgen onopgemerkte soa’s

Internationale richtlijnen raden aan om bij alle zwangere vrouwen jonger dan 25 jaar te screenen voor chlamydia. Nederlandse verloskundigen baseren hun advies om te testen vaker op de aanwezigheid van symptomen in plaats van risicofactoren.¹ Toch is het goed om alert te zijn op soa-risico bij zwangere vrouwen. Onopgemerkte soa’s kunnen negatieve gevolgen hebben voor de vrouw zoals PID, infertiliteit of een hoger risico op buitenbaarmoederlijke zwangerschappen.²

Prevalentie soa’s in andere studies

Een andere studie in Rotterdam liet een prevalentie van 3,9% chlamydia zien bij zwangere vrouwen tot 30 jaar.³ Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) wordt de prevalentie van soa’s bij vrouwen in de leeftijd 15-49 jaar in Europa geschat op 2,2% voor chlamydia, 0,3% voor gonorroe en 0,1% voor trichomonas.⁴ De prevalentie van soa’s blijkt dus niet lager te zijn voor zwangere vrouwen dan niet-zwangere vrouwen.

Soarisico en spiraalplaatsing postpartum

Als vrouwen postpartum een spiraaltje wensen is het belangrijk om tijdens het plaatsen van een spiraaltje een soa uit te sluiten om het risico op PID te voorkomen.⁵ Bij afwezigheid van klachten, kan een soatest in hetzelfde consult worden gedaan als de plaatsing van het spiraaltje.⁶ Als de uitslag toch positief is, dan kan de soa worden behandeld met het spiraaltje in situ. Als er na 72 uur geen verbetering optreedt kan worden overwogen het spiraal te verwijderen.⁵

Als verloskundigenpraktijk zelf een soatest op voorraad? Bestel (zelf)test een zelftest in de webshop of via het Anticonceptieportaal.

Referenties

1. Op de Coul, E.L.M., Peek, D., van Weert, Y.W.M. et al.Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoea, and Trichomonas vaginalis infections among pregnant women and male partners in Dutch midwifery practices: prevalence, risk factors, and perinatal outcomes. Reprod Health 18, 132 (2021). https://doi.org/10.1186/s12978-021-01179-8
2. NHG-Standaard PID https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/pelvic-inflammatory-disease
3. Rours GI, Duijts L, Moll HA, Arends LR, de Groot R, Jaddoe VW, et al. Chlamydia trachomatis infection during pregnancy associated with preterm delivery: a population-based prospective cohort study. Eur J Epidemiol. 2011;26(6):493–502.
4. Newman L, Rowley J, Vander Hoorn S, Wijesooriya NS, Unemo M, Low N, et al. Global estimates of the prevalence and incidence of four curable sexually transmitted infections in 2012 based on systematic review and global reporting. PLoS ONE. 2015;10(12): e0143304.
5. NHG-Standaard Anticonceptie (laatst geraadpleegd op 04-08-2022) https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/anticonceptie#volledige-tekst
6. H&W. Screenen soa tijdens plaatsing spiraaltje https://www.henw.org/system/files/download/HW58-664.pdf