Uit de jaarrapportage van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) blijkt dat het aantal zwangerschapsafbrekingen in 2023 opnieuw is gestegen. Het totaal aantal behandeling kwam uit op 39.332, een significante toename ten opzichte van de stabiele cijfers van circa 30.000 in de periode 2011-2021. Deze stijging, ingezet in 2022, zet zich nu verder door.

Van de zwangerschapsafbrekingen vond 93% plaats in abortusklinieken en 7% in ziekenhuizen. De stijging is niet toe te wijzen aan de categorie “buitenlandse vrouwen” (vrouwen zonder Nederlandse zorgverzekering). In deze groep was er juist een lichte daling van 0,8% ten opzichte van 2022. Het aandeel buitenlandse vrouwen binnen het totaal was 8,3%. De meeste zwangerschapsafbrekingen werden uitgevoerd bij vrouwen tussen de 30 en 35 jaar (23,6%), gevolgd door vrouwen van 20 tot 24 jaar (23,3%). Het aantal tienerzwangerschappen bleef stabiel, met 2.783 afbrekingen bij vrouwen jonger dan 20 jaar, waarvan 107 bij meisjes onder de 15 jaar.

Het grootste deel van de zwangerschapsafbrekingen (70%) vond plaats binnen de eerste acht weken van de zwangerschap. In totaal werd 87% van de ingrepen uitgevoerd in het eerste trimester (tot 13 weken). Slechts 13% vond plaats in het tweede trimester. Een opvallende ontwikkeling is dat sinds 1 januari 2023 de verplichte beraadtermijn is afgeschaft, wat mogelijk invloed heeft op het tijdstip waarop vrouwen een beslissing nemen.

Bij ongeveer een derde van de vrouwen was sprake van een herhaalde zwangerschapsafbreking. Bij bijna 10% ging het om vrouwen met twee of meer eerdere behandelingen. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met voorgaande jaren en benadrukken het belang van voorlichting en toegang tot goede anticonceptiezorg. Daarom ontvangt een groot gedeelte direct na een zwangerschapsafbreking een anticonceptiemiddel. Correct en consistent gebruik van anticonceptie kan een cruciale rol spelen in het voorkomen van ongeplande en herhaalde zwangerschappen. De cijfers onderstrepen de noodzaak van betrouwbare anticonceptie en gerichte voorlichting.

Wil je meer inzicht in anticonceptiegebruik voorafgaand aan een zwangerschapsafbreking? Lees het uitgebreide rapport van Rutgers hier voor gedetailleerde informatie.

Bronnen

IGJ Cijfers Zwangerschapsafbrekingen, november 2024

IGJ Jaarrapportage 2023 Wet Afbreking Zwangerschap (Wafz), november 2024

Bijlage bij IGJ Jaarrapportage 2023 Wafz, november 2024